Sinds 1970 staat de VVP (Vereniging van psychodiagnotisch werkenden) voor erkenning, kwaliteit en zichtbaarheid van psychodiagnostisch werk. Deze mijlpaal is niet alleen een moment van terugkijken, maar ook van trots en perspectief voor de toekomst.

Op 20 maart 1970 werd de basis gelegd voor wat we nu kennen als de VVP. Destijds heette de vereniging nog de VVPA (Vereniging voor psychologisch assistenten). Wat begon als een klein initiatief, groeide uit tot een krachtige beroepsvereniging die al 55 jaar opkomt voor de belangen van psychodiagnostisch werkenden (pdw’ers).

Emancipatie en ontwikkeling van het beroep

Een belangrijk keerpunt in onze geschiedenis vond plaats in januari 1979. Tijdens een ledenvergadering hield prof. dr. Van Strien een inspirerende lezing met de titel Doorgaan in de voetsporen van de psycholoog, of er een eigen beroep van maken? Zijn oproep zette een emancipatiebeweging in gang: opkomen voor je beroep, je opleiding en je positie. En vooral: onderzoeken hoe we van dit vakgebied een zelfstandig beroep konden maken.

Uit een onderzoek onder leden bleek dat psychologisch assistenten al zelfstandig psychodiagnostisch onderzoek uitvoerden, rapporteerden en adviseerden, weliswaar altijd in overleg met een psycholoog. Maar de formele afhankelijkheid van die psycholoog beperkte hun positie op de arbeidsmarkt. Het was tijd voor verandering.

Er werd contact gelegd met de HBO-Raad en het ministerie van Onderwijs. De opdracht was duidelijk: zoek een hogeschool die een opleiding tot psychologisch medewerker wilde opzetten. De AMA (Academie Mens en Arbeid, later hogeschool Saxion) in Deventer pakte deze kans. In 1986 startte de hbo-opleiding Psychodiagnostisch Werk, een enorme stap voorwaarts voor het vak én de vereniging. Samen met de vakbond Abvakabo heeft het bestuur van de VVP (zoals de vereniging inmiddels heette) daarna gewerkt aan de maatschappelijke verzelfstandiging van de beroepsgroep. Daarnaast zette de VVP zich actief in voor ledencontact en deskundigheidsbevordering. Er werden eigen cursussen ontwikkeld en georganiseerd, die later zijn overgenomen door de RINO Groep Utrecht.

Uitdagingen en erkenning in recente jaren

Ongeveer 10 jaar geleden kreeg het beroep het zwaar te verduren. Binnen de GGZ verdween de pdw’er uit beeld, omdat het beroep werd gezien als een functie en niet voorkwam op de officiële beroepentabel. Veel pdw’ers verloren hun baan, terwijl in andere werkvelden de inzet van pdw’ers geen probleem met de bekostiging opleverde. De opleiding bij de LOI verdween enkele jaren later, en de pdw-opleiding werd al eerder (vanaf 2007) opgenomen in de bredere opleiding tot Toegepast Psycholoog. Daarmee verdween ook een stuk herkenbaarheid.

Maar de VVP liet het er niet bij zitten. Leden werden gemobiliseerd, een groot congres werd georganiseerd, en er kwamen gesprekken met de NZa (Nederlandse Zorgautoriteit), zorgverzekeraars en het ministerie. De vereniging sloot zich aan bij P3NL (de federatie van psychologen, psychotherapeuten en pedagogen), en kreeg openlijke steun van het NIP (Nederlands Instituut van Psychologen) en de NVGzP (Nederlandse Vereniging voor Gezondheidszorgpsychologie). Er werd een onafhankelijk kwaliteitsregister opgezet om het vakgebied zichtbaar en toetsbaar te maken.

En met resultaat: sinds 1 januari 2022 staat de hbo-opgeleide pdw’er op de beroepenlijst van het Zorgprestatiemodel. Daarmee mogen pdw’ers nu zelfstandig consulten registreren in de GGZ en Forensische Zorg, een historische erkenning van vakmanschap.

De VVP heeft samen met Saxion en Hanze gewerkt aan een herkenbare uitstroomprofiel psychodiagnostiek binnen de opleiding tot Toegepast Psycholoog. Zo wordt er voor gezorgd dat de nieuwe generatie pdw’ers stevig en goed voorbereid het werkveld in stapt.

Al 55 jaar zet de VVP zich in voor erkenning, kwaliteit en zichtbaarheid van psychodiagnostisch werk: voor en door leden. Wat we bereikt hebben, is het resultaat van volharding, samenwerking en het geloof in de kracht van ons beroep.

‘Samen sterk voor de toekomst van psychodiagnostisch werk!’